Jełowicka-Czetwertyńska Janina
Janina Czetwertyńska -Jełowicka (*1840 – †1866 Kijów) polska kompozytorka i śpiewaczka. Pochodziła z szacownej arystokratycznej rodziny. Wychowana była w patriotycznym i kulturalnym środowisku. Bardzo wcześnie zauważono jej niebywały talent i za namową przyjaciół rodziny została wysłana na edukacje za granicę. Wśród jej słynnych pedagogów był Gioacchino Rossini we Florencji i Mauro Giuliani w Paryżu. Tam też debiutowała na scenie jako mezzosopranistka. Dzięki swojemu talentowi , urodzie, wdziękowi osobistemu oraz zdolności do improwizacji muzycznej i poetyckiej zyskała pozycję na arystokratycznym dworze we Francji. Koncertowała m.in. w Hotelu Lambert oraz na dworze Napoleona III. Zyskała nawet przydomek „politycznej ambasadorki polski” i wiązano nadzieje na możliwość użycia jej wpływów dla polskiej sprawy. W ówczesnych czasach krążył nawet list księżnej opisujący jej rozmowę z Napoleonem III podczas balu maskowego podczas której cesarz rzekomo obiecał swoje wstawiennictwo dla polskiej sprawy. Po kilkuletnim pobycie za granicą młoda artystka powróciła do kraju. Ponoć część swojego majątku przeznaczyła na uwłaszczenie chłopów mając nadzieje, że pozyska ich uczestnictwo podczas Powstania Styczniowego. Po wybuchu powstania sama brała czynny udział w działalności patriotycznej rozwożąc manifesty Rządu Narodowego. Jej zaangażowanie w sprawy Polski spowodowało uwięzienie w Kijowie. Po uwolnieniu wychodzi za mąż za Adolfa Jełowickiego z którym miała synka. Niestety na skutek nieszczęśliwego wypadku traci swojego potomka co powoduje poważne załamanie nerwowe a w rezultacie przedwczesną śmierć artystki.
Jełowicka pozostawiła po sobie liczne utwory muzyczne i dzieła literackie z których większość została zniszczona w czasie I Wojny Światowej. W Kijowie natomiast ukazał się jej Śpiewnik zawierający 6 pieśni na głos i fortepian m.in. do słów Byrona, Heinego, Schillera (w tłumaczeniach na język polski) oraz Adama Mickiewicza i J. Opackiej. Jej mazurek na głos i fortepian Spojrzyj na mnie do słów Karola Kucza, cieszył się dużą popularnością i był wielokrotnie wznawiany. Wystawiana była także jej komedia „Wróżba za czasów Zygmunta Augusta”. Znany kompozytor i pianista Józef Wieniawski (brat Henryka) dedykował księżniczce Czetwertyńskiej swoją Pieśń bez słów na fortepian (Warszawa 1858).
Więcej informacji o artystce na stronie wikipedii oraz pod linkiem.
Materiały nutowe dostępne przy pomocy linku